"وقایع هند" یادداشت‌های روزانۀ عبداللطیف شوشتری در بمبئی

author

ژاله تاج الدینی گروه آموزشی تاریخ دانشگاه علوم پزشکی کرمان

Abstract:

تهدید منافع انگلستان در هند در آغاز قرن هجدهم میلادی توسط رقیبانی چون ناپلئون و زمان شاه ابدالی، علاقمندی حکام انگلیسی به ایجاد مراوده سیاسی با دربار قاجار را سبب شد. این علاقه منجر به ارسال فرستادگانی از سوی حکام انگلیسی هند به دربار فتحعلی شاه گردید که متعاقب آن، سفیری به نام حاجی خلیل خان قزوینی نیز از سوی شاه قاجار به هند ارسال شد. اما حاجی خلیل خان در همان آغاز ماموریت، در بندر بمبئی، به قتل‌رسید و این ماجرا دستمایۀ نگارش سلسله یادداشت‌های روزانۀ عبداللطیف شوشتری، دوست صمیمی خلیل خان در بمبئی گردید که در محدودۀ زمانی 20 جولای 1802 تا 19 جولای 1804 به رشتۀ تحریر‌در آمد. عبداللطیف ضمن پرداختن به موضوع قتل ایلچی و تبعات آن، اطلاعات وسیعی از وضع فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی بندر بمبئی، مرکز حضور و فعالیت تعداد کثیری از تاجران ایرانی، در آغاز قرن نوزدهم میلادی به خواننده منتقل می‌کند. این مقاله ضمن ورود به معرفی این نسخۀ خطی ارزشمند، با شیوۀ تحلیلی، توصیفی در صدد واکاوی علل حساسیت مقامات انگلیسی هند نسبت به حادثۀ قتل حاجی خلیل خان و تمایل آنان به مستور‌ماندن این حادثه است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بازتاب غرب و مدرنیته در سفرنامه‌ عبداللطیف شوشتری

اولین مواجهه جدی ایران با جهان غرب در دوره قاجار اتفاق افتاد و این دورهای است که هر دو طرف این مواجهه شرایطی خاص را تجربه میکردند. از یک طرف ایران در دوره کشمکشهای بعد از فروپاشی حکومت صفویه بود که تا مدتها گریبانگیر دولتمردان قاجار بود و از طرف دیگر توسعهطلبیهای پیشگامان مغرب زمین بعد از رنسانس بدنبال بسط و گسترش تسلط اقتصادی و فرهنگی خود در دیار شرق و سرزمینهایی چون ایران بود. نقطه عطف ...

full text

تعاملات میر عبداللطیف شوشتری با حکومت انگلیسی هندوستان (بحثی در نخستین رویاروییهای ایرانیان با غرب استعمارگر)

به هنگام فروپاشی نظام سیاسی - اجتماعی صفویان، خاندانهای متعددی از ایرانیان به هند گریختند. بسیاری از آنان وارد امور مربوط به کمپانی هند شرقی انگلیس شدند و برخی مستقیماً در مصدر امور مربوط به حکومتهای وابسته به انگلستان در هند قرار گرفتند و خدمات آنان به عنوان نیروی غیر انگلیسی و غیر بومی و عمدتاً به عنوان نیروی مسلمان بسیار مؤثر واقع گردید. میر عبداللطیف شوشتری، نوه سید نعمت الله جزایری، روحانی ب...

full text